Türk Devletleri Teşkilatı’nın "2040 Vizyonu" ve dilde birlik hedefleri doğrultusunda, geçtiğimiz Eylül ayında Bakü’de üzerinde mutabakata varılan 34 harfli Ortak Türk Alfabesi, ilk meyvelerini verdi. TÜRKSOY Genel Sekreterliği ev sahipliğinde gerçekleşen tanıtım toplantısında, Kazak ve Kırgız edebiyatının iki dev ismi Abay ve Aytmatov’un eserleri, ortak alfabeyle yayınlanarak okuyucuyla buluştu.
Protokolden "Kültürel Birlik ve Gelecek" Mesajı
Törende konuşan TÜRKSOY Genel Sekreteri Sultan Raev, bu adımın sadece bir alfabe değişimi değil, Türk halklarını birbirine bağlayan manevi bir köprü olduğunu vurguladı. Raev, "Bu eserler, Türk Dünyası'nda gençlerin zihinlerine yeni ufuklar açacak, dillerimiz arasındaki bağları kuvvetlendirecektir. Bu, geleceğe dönük büyük bir vizyonun parçasıdır"ifadelerini kullandı.
Türk Akademisi Başkanı Prof. Dr. Şahin Mustafayev ise konuşmasında sürecin teknik ve stratejik boyutuna değindi. Mustafayev, Bakü’de Türk Dil Kurumu ve paydaşlarla varılan mutabakatın, 1926 Bakü Türkoloji Kongresi'nden bugüne uzanan bir hayalin gerçekleşmesi olduğunu belirtti. Mustafayev, "Abay’ın hikmetli sözlerini ve Aytmatov’un vicdanı sorgulayan 'Beyaz Gemi'sini (Aq Keme) ortak alfabeyle yayınlayarak, kültürel kimliğimizi yeniden vurguluyoruz" dedi.
Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanı Prof. Dr. Derya Örs de 15 Aralık tarihinin UNESCO nezdinde "Dünya Türk Dili Ailesi Günü" ilan edilmesinin sevincini paylaştıklarını belirterek, ortak alfabenin gençler arasında farklı lehçeleri öğrenme merakını artıracağını ifade etti.
Akademik Bakış: "Tarihi Bir An"
Etkinliğe katılan MHP Genel Başkan Yardımcısı ve Cengiz Aytmatov Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. İlyas Topsakal, 1928 yılında Kırgızların Manas Destanı'nı Latin harfleriyle kayda geçirmesini hatırlatarak, bugünkü adımın da yüzyıl sonra akademisyenler tarafından tarihi bir dönüm noktası olarak anılacağını söyledi.
Türk dilinin duayen ismi Prof. Dr. Ahmet Bican Ercilasun ise Türk Dünyası'nın gönüllü olarak bir araya geldiği bir dönemden geçildiğini belirterek, "Ortak alfabe bir başlangıçtır. Asıl hedef, zamanla ve artan ilişkilerle oluşacak 'ortak iletişim dili'dir" değerlendirmesinde bulundu.
Tanıtılan Eserler ve Paneller
Açılış konuşmalarının ardından Türk Akademisi uzmanları Dr. Aynur Mayemerova ve Dr. Nurdin Useev’in katılımıyla gerçekleşen panelde eserlerin detayları paylaşıldı:
Qara Sözder (Kara Sözler): Kazak aydınlanmasının öncüsü Abay Kunanbayoğlu’nun ahlak, eğitim ve insanlık üzerine felsefi öğütlerini içeren başyapıtı.
Aq Keme (Beyaz Gemi): Cengiz Aytmatov’un insan ve doğa ilişkisini, çocuk safiyetiyle harmanlayarak anlattığı dünyaca ünlü uzun hikayesi.
Türk Akademisi Başkanı Prof. Dr. Şahin Mustafayev, Türk Dünyası kültürüne yaptığı katkılardan dolayı TÜRKSOY tarafından Türksoy Madalyası ile taltif edildi.
Tören, protokol üyelerinin kurdele kesimi ve aile fotoğrafı çekimi ile son buldu. Bu çalışma, Türk Dünyası'nın dilde ve fikirde birlik yolunda attığı en somut adımlardan biri olarak tarihe geçti.