Rusya-Ukrayna savaşı ile birlikte Avrupa ülkelerinde eller tetikte.
2022 Şubat’ı bir dönüm noktası gibi görünse de 2014’e, Rusya’nın Kırım’ı ilhakına kadar bakmak gerek.
Ukrayna’nın gerek Avrupa Birliği’nden gerekse NATO’dan talepleri o dönem yalnız bırakılmamaları idi.
2014-2022 yılları arasında Rusya’nın olası saldırısına karşı uyarıları sık sık yinelese de Rusya’nın en büyük rahatsızlığı NATO’nun genişleme sürecine dair gündeme idi.
24 Şubat 2022 belki “geliyorum” dedi ancak ne Ukrayna ne de Avrupa ülkeleri Rusya gibi küresel bir gücün saldırısına hazırlıklı değildi.
Üstelik Donald Trump’ın başkanlığının ilk döneminde Avrupa’nın geleceği, Avrupa ordusu’nun kurulmasının gerekliliği Fransa gibi Avrupa Birliği’nin başat aktörleri tarafından değerlendirilse de koronavirüs pandemisi ve beraberindeki ekonomik dalgalar bu gündemi öteledi, fikir birliği sağlanamadı.
Donald Trump’ın yeniden başkanlık koltuğuna oturması ise Avrupa için adeta bir kabus oldu.
Avrupa, NATO’nun savunma harcamalarına dengeli bir bütçe dağılımından, Avrupa’nın savunma ihtiyaçlarına verilen desteğin çekilmesine ve gümrük tarifelerine kadar pek çok sorun ile karşı karşıya.
Avrupa'nın ulusal ordularının toplam personel sayısı 1,5 milyon. ABD’nin askerlerini Avrupa’dan çekmesi halinde Avrupa, 300 bin ek askere ya da yaklaşık 50 tugaya ihtiyaç duyacak. Pek çok Avrupa ülkesinde zorunlu askerlik tartışmaları konuşulmaya başlandı bile.
Türkiye’nin askeri gücü değerlendirildiğinde ise Avrupa’nın güvenlik mimarisinde oynayabileceği etkin rol aşikar.
AB’NİN 150 MİLYAR EURO’LUK SAVUNMA PAKETİ
Temas trafiğinin hızlanması ile Avrupa Birliği, savunma sektörünü güçlendirme hedefiyle 150 milyar euroluk krediyi içeren Avrupa Güvenlik Eylemi "SAFE" isimli düzenleme üzerinde anlaşmaya vardı.
SAFE, AB Komisyonu’nun 19 Mart'ta teklif ettiği, 2030'a kadar askeri harcamaları ve üretimini artırma, ortak savunma projelerine kaynak ayırma gibi unsurları içinde olduğu “Beyaz Bülten” adı verilen stratejisinin bir parçası.
Buna göre, AB fonlarından yararlanabilmek için satın alınan silah sisteminin değerinin en az yüzde 65'inin AB ülkeleri ile Avrupa Ekonomik Bölgesi'ne dahil Norveç, Lihtenştayn İzlanda ve Ukrayna'dan satın alınması şart koşuluyor.
Geri kalan yüzde 35 ise bu ülkelerin dışından gelebilecek. Yüzde 65'lik kısma dahil olmak içinse özel ikili güvenlik ve savunma anlaşması imzalamak gerekecek gibi görünüyor.
Savunma kredi programına erişim hakkı elde eden ülkelerden biri de İngiltere.
NATO YÜKSEK KUZEY’E İŞARET ETTİ
Avrupa Birliği’nin “SAFE” adımı sonrası NATO’dan, doğrudan Genel Sekreter Mark Rutte’den uyarı yapıldı. Mark Rutte, dikkat çeken uyarısında NATO’nun tatbikat ve eğitim gibi farklı birçok çalışmayla Yüksek Kuzey bölgesine yönelik odağını artırdığını söyledi.
Ve Almanya’nın Litvanya’ya asker konuşlandırması…
Alman ordusunun bir tugayı, Litvanya'nın başkenti Vilnius'a konuşlandı. Litvanya Cumhurbaşkanı Gitanas Nauseda, "Bu tarihi bir gün. Bu güven, sorumluluk ve eylem günü" olarak nitelendirdi. Ancak Nauseda, “Bazen askeri tatbikatlar sırasında öngörülemeyen olaylar meydana gelir ve genellikle çatışmalar bu öngörülemeyen olayların ardından başlıyor” notunu da düştü. Litvanya'ya konuşlandırılan Alman birlikleri, 2’inci Dünya Savaşı sonrasında Alman askerlerinin yurt dışında ilk kez uzun vadeli konuşlandırılması olarak değerlendiriliyor.
Tüm bu hummalı hazırlık bir yanda, Ukrayna sahasındaki savaş ve müzakere masasındaki barış arayışı diğer yanda… Rusya’nın tüm bu hazırlığa sessizliği de sürüyor.