Türkiye İstatistik Kurumu’nun son açıklanan Eylül ayı verilerine göre işsizlik oranı yüzde 8,6 olarak açıklandı. Bir önceki aya göre 0,1 puanlık sınırlı bir artış var. Bu da Türkiye’de işsizlik oranının belirli bir dengede seyrettiğini gösteriyor.
15 yaş ve üzeri nüfusta işsiz sayısı 3 milyon 75 bin kişi. Erkeklerde işsizlik yüzde 7,4, kadınlarda yüzde 11,1. Kadınların iş gücüne katılım oranı yüzde 35,7, istihdam oranı yüzde 31,8. Bu tabloya baktığımızda kadınları iş gücüne daha fazla dahil etmemiz gerektiğini görüyoruz.
15-24 yaş genç nüfusta ise işsizlik oranı 0,9 puan azalarak yüzde 14,9’a geriledi. Gençlerde işsizlik oranındaki düşüşe baktığımızda yeni istihdam alanlarının açıldığını söyleyebiliriz. Fakat hala çift haneli rakamlarda olmamız gençlerin daha fazla üretime katılması gerektiğini bize gösteriyor.
Öte yandan diğer önemli veri ise atıl işgücü… Son açıklanan verilerde oran yüzde 28,6’ya geriledi. Bu da son aylarda üretim ve istihdam arasındaki dengenin ılımlı seyrettiğini ifade ediyor.
Türkiye’de son dönemde işsizliğin yanında işin niteliği ve çalışma sürekliliği de tartışma konusu olmaya başladı. Bu da ekonominin çok boyutuyla değerlendirildiğinin bir başka göstergesi.
Peki Türkiye Nerede Duruyor?
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı’nın verilerine göre üye ülkelerde işsizlik oranı %4,9 seviyesinde.
Euro Bölgesi’nde bu oran yüzde 6,3 civarında. Almanya'nın işsizlik oranı Eylül ayında %6,3 seviyesinde kaldı. Fransa'da işsizlik oranı, 2025'in ikinci çeyreğinde beklentilere uygun olarak değişmeden %7,5 olarak gerçekleşti. İspanya’da ise yüzde 11,5 civarında…
Bu tablo Türkiye’nin yüzde 8,6’lık işsizlik oranıyla Avrupa ortalamasının biraz üzerinde olduğunu gösterir. Fakat Türkiye, üretim potansiyelinin genişliği ve genç nüfus avantajıyla bu farkı kapatabilecek özelliğe sahip.
Küresel ölçekte birçok ülke dijital dönüşüm ve yeşil istihdama yatırım yapıyor. İşte Türkiye bu noktada dönüşümünü biraz daha hızlandırmalı diye düşünüyorum.
İşsizliği Azaltmak İçin Neler Yapılmalı?
Kadın istihdamı artırılmalı, genç nüfus üretime yönlendirilmeli, yerli üretim ve sanayi de istihdam teşvikleri daha fazla olmalı… Atıl iş gücü hala yüzde 28,6 gibi yüksek bir seviyede seyrediyor. Bu elimizdeki potansiyelin daha tam anlamıyla harekete geçirilmediğini gösterir. Yerel kalkınma modelleri daha çok öne çıkarılabilir.
İşsizlik verilerinin açıklanmasıyla birlikte yetkililerden de rakamlara ilişkin yorumlar geldi. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, iş gücü piyasasının Eylül ayında da güçlü görünümünü sürdürdüğünü belirtti. Özellikle emek yoğun sanayi sektörlerinde istihdamın korunması ve geliştirilmesi için desteklerin sürdüğünün altını çizdi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, gençlerin çalışma hayatına katılmalarını artırmak için yürütülen projelerin ve destek mekanizmalarının olumlu sonuçlarından bahsetti.
Sonuç olarak işsizliği azaltmak için tüm yetkili birimler titizlikle çalışmaya, destek projelerine devam ediyor. Önümüzdeki süreçte kadınlar ve gençlerin üretime daha hızlı katıldığı, atıl iş gücünün milli üretim seferberliğine dönüştürüldüğü bir Türkiye’de işsizlik oranları Avrupa ortalamasının altına gerileyebilir.