Rusya-Ukrayna Savaşı’nın üçüncü yılına yaklaşılırken, uluslararası diplomasi yeniden hareketlendi. ABD’nin eski Başkanı ve Cumhuriyetçilerin başkan adayı Donald Trump ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy arasında yapılan görüşme, ateşkes olasılığını yeniden gündeme taşıdı.
Washington’da gerçekleşen buluşma, yalnızca iki liderin stratejik mesajlarını değil, aynı zamanda savaşın gidişatında yeni bir sayfa açılıp açılmayacağına ilişkin beklentileri de şekillendirdi.
Trump’tan “Hızlı Barış Planı” Vurgusu
Donald Trump, daha önce defalarca “başkan seçilirse savaşı 24 saat içinde bitireceğini” öne sürmüştü. Görüşme sonrasında yaptığı açıklamada, “Ukrayna’nın güvenliğini, Avrupa’nın istikrarını ve küresel barışı koruyacak bir plan üzerinde çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.
Ancak Trump’ın bu planına dair ayrıntılar belirsizliğini koruyor. Diplomasi kaynaklarına göre öneri, Rusya’nın işgal ettiği bazı bölgelerde fiili kontrolü koruduğu, Ukrayna’nın ise NATO üyeliğinden feragat ettiği bir denge formülüne dayanıyor olabilir.
Zelenskiy: “Barış, Rusya’nın Saldırılarını Durdurmasıyla Başlar”
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ise görüşmede ülkesinin pozisyonunu açıkça ortaya koydu. “Gerçek bir barıştan söz etmek için Rusya’nın çekilmesi gerekir” diyen Zelenskiy, Ukrayna’nın toprak bütünlüğünden taviz vermeyeceğini vurguladı.
Zelenskiy ayrıca, Trump’ın önerisinin “Ukrayna halkının iradesiyle test edilmesi” gerektiğini belirterek, diplomatik süreçte Avrupa ülkelerinin de daha aktif rol alması çağrısında bulundu.
Küresel Tepkiler: Temkinli Umut ve Siyasi Hesaplar
Görüşme uluslararası kamuoyunda “seçim öncesi diplomasi” olarak yorumlandı. Trump’ın olası başkanlığı halinde Washington’un Ukrayna politikasının köklü biçimde değişebileceği beklentisi, Avrupa başkentlerinde dikkatle izleniyor.
Berlin ve Paris yönetimleri, Ukrayna’nın güvenlik garantilerinin korunması gerektiğini vurgularken; Moskova’dan gelen ilk açıklamada “Trump’ın realist bir yaklaşım sergilediği” ifadeleri yer aldı. Bu durum, Kremlin’in Trump döneminde olası bir “diplomatik açılım” beklentisine işaret ediyor.
Ateşkes İhtimali Gerçekçi mi?
Uzmanlara göre, sahadaki mevcut durum ateşkes için henüz uygun değil. Rusya’nın doğu Ukrayna’daki askeri ilerleyişi sürerken, Kiev yönetimi Batı’dan daha fazla hava savunma desteği talep ediyor.
Carnegie Endowment analisti Fiona Hill, “Trump’ın önerdiği barış formülü, Ukrayna açısından toprak kaybını meşrulaştırma riski taşıyor. Bu nedenle kısa vadede kapsamlı bir ateşkes olasılığı düşük.” değerlendirmesinde bulundu.
Ancak diplomasi çevreleri, bu görüşmenin savaş yorgunluğu yaşayan taraflar arasında uzun vadede yeni müzakerelerin kapısını aralayabileceğini belirtiyor.
Seçim, Strateji ve Diplomasi Üçgeninde Yeni Dönem
Trump–Zelenskiy görüşmesi, yalnızca bir diplomatik temas değil; aynı zamanda ABD’nin 2024 seçim süreciyle de doğrudan bağlantılı. Trump’ın dış politika vizyonu, “önce Amerika” yaklaşımını yeniden öne çıkarırken, Ukrayna’ya verilen askeri desteklerin kapsamı da bu çerçevede yeniden değerlendirilebilir.
Washington’daki siyasi analistler, bu görüşmenin hem ABD’nin küresel rolü hem de Rusya-Ukrayna Savaşı’nın diplomatik geleceği açısından belirleyici olabileceğini düşünüyor.
Sonuç: Barış Ufukta mı, Yoksa Siyasi Bir Manzara mı?
Trump–Zelenskiy görüşmesi, ateşkes umutlarını tamamen yeniden canlandırmasa da diplomasi masasının hâlâ açık olduğunu gösterdi. Ancak hem Kiev hem de Moskova cephesi, kendi önceliklerinden taviz vermeye hazır görünmüyor.
Uzmanlar, bu temasın “gerçek barış sürecinin ön hazırlığı” mı yoksa “seçim öncesi bir siyasi manevra” mı olduğunu, önümüzdeki aylarda netleşeceğini ifade ediyor.