Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Türkiye Madencilik Derneği tarafından 4 Aralık Dünya Madenciler Günü kapsamında düzenlenen Sorumlu Madencilik Zirvesi 2025’te sektöre ilişkin önemli değerlendirmelerde bulundu. Türkiye’nin maden çeşitliliği ve kaynak zenginliği açısından dünyada öne çıktığını belirten Bayraktar, dünyada bilinen 90 maden türünden 70’inin Türkiye’de bulunduğunu söyledi.
Türkiye’nin güçlü bir yer altı potansiyeline sahip olduğunu vurgulayan Bayraktar, “Endüstriyel ham madde rezervlerinin yüzde 2,2’si, metalik mineral rezervlerinin binde 4’ü, kömür rezervlerinin yüzde 1’i ve jeotermal potansiyelin binde 8’i ülkemizde. Bor, soda külü, alçı taşı ve krom üretiminde ise dünya sıralamasında ilk 5’teyiz” dedi.
Sektörün 2024 yılı itibarıyla 363 milyar liralık ekonomik büyüklüğe ulaştığını açıklayan Bayraktar, Türkiye’nin maden çeşitliliğinde dünya sıralamasında 7. sırada yer aldığını hatırlattı.
“Madencilikte hedef GSYH’de yüzde 5 pay”
Türkiye’nin geçen yıl 6 milyar dolarlık maden ihracatı yaptığını aktaran Bayraktar, bu yıl 11 aylık ihracatın 5,1 milyar dolara ulaştığını ve yıl sonunda bu rakamın 6 milyar doların üzerine çıkmasını beklediklerini söyledi. Bayraktar, “Madencilikte 2002’de GSYH içindeki payımız binde 6 seviyesindeyken, hedefimiz bu oranı yüzde 5’e çıkarmak” ifadelerini kullandı.
Madencilikte çevreyle uyumlu üretimin öncelikleri olduğunu vurgulayan Bayraktar, ham madde ihracatı yerine yüksek katma değerli ürünlere yöneldiklerini belirtti.
Denetimler sıkılaştırıldı: 1323 firmaya ceza, 23,7 milyon ağaç dikildi
Bayraktar, sektörde teknolojik çözümlerle denetim kapasitesini artırdıklarını dile getirerek 2025’te aylık denetim sayısının 806’ya çıktığını söyledi. Yoğun denetimler sonucunda 10 ayda 1323 firmaya idari para cezası uygulandığını, 2 bin 43 faaliyet durdurma kararının alındığını açıkladı. Rehabilite edilen 13 bin hektarlık alanda 23,7 milyon ağacın dikildiğini de sözlerine ekledi.
Eti Maden ve MTA 90. yılını kutluyor
Konuşmasında Eti Maden ve MTA'nın kuruluş yıl dönümünü de hatırlatan Bayraktar, bor satışlarında tüm zamanların rekorunun kırıldığını belirtti. Eti Maden’in geçen yıl 1 milyar 322 milyon dolar gelir elde ettiğini kaydetti. Eskişehir Kırka’da lityum karbonat üretimine yönelik pilot tesisin ilk ürününü verdiğini ifade eden Bayraktar, 600 ton kapasiteli endüstriyel tesis için çalışmaların sürdüğünü söyledi.
Beylikova NTE sahasında ikinci büyük rezerv
Nadir toprak elementleri (NTE) konusunda dünyanın en önemli sahalarından birinin Türkiye'de bulunduğunu söyleyen Bayraktar, Eskişehir-Beylikova’daki çalışmalarda 694 milyon tonluk rezerv tespit edildiğini açıkladı. Bayraktar, endüstriyel tesisin temelinin 2026’da atılmasının hedeflendiğini belirtti.
Stratejik madenlerde yeni dönem
Türkiye’nin “Kritik ve Stratejik Madenler Raporu”nu yayımladıklarını hatırlatan Bayraktar, 37 kritik madenin hukuki güvence altına alındığını söyledi. “Madencilikte maden bulunmayan 82 bin sahayı sistemden çıkardık. Artık yatırımcı yıllarca uğraşıp sonunda ‘bu alanda madencilik yapılamaz’ denilen bir döneme maruz kalmayacak” dedi.
İstanbul’a maden borsası geliyor
Bakan Bayraktar, İstanbul Finans Merkezi’nde kurulması planlanan Maden Borsası için EPİAŞ’ın SPK’ya başvurduğunu belirterek sürecin kısa sürede tamamlanmasını beklediklerini kaydetti.
Altın üretimi yurt dışına taşınıyor
Cari açığın azaltılması için altın ithalatını düşürmek gerektiğini söyleyen Bayraktar, Türkiye’nin yıllık altın üretimini 100 ton seviyelerine çıkarmayı hedeflediklerini ifade etti. Nijer’deki altın sahasında ilk fazın tamamlandığını belirten Bayraktar, “Türkiye dışında altın üretimine Nijer’de başlıyoruz” dedi. Ayrıca Özbekistan, Pakistan, Azerbaycan ve Fas gibi ülkelerde de madencilik projelerinin sürdüğünü aktardı.