Avrupa Birliği (AB), İsrail’le yürürlükte olan Ortaklık Anlaşması'nı gözden geçirme sürecini başlatma kararı aldı. Açıklama, AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas’tan geldi.
Brüksel’de gerçekleştirilen AB Dışişleri Bakanları Toplantısı’nın ardından konuşan Kallas, Hollanda’nın gündeme getirdiği önerinin üye ülkelerin büyük çoğunluğu tarafından desteklendiğini belirtti. Kallas, "Bu nedenle bu çalışmayı başlatacağız. Bu sırada insani yardım engelini kaldırmak İsrail'e kalmış." ifadelerini kullandı.
Gözden geçirme sürecinin takvimiyle ilgili sorular üzerine Kallas, sürecin hemen başlayacağını ancak sonuçların ne zaman alınacağının belirsiz olduğunu vurguladı. “Bu arada insani yardımın engelinin kaldırılmasını ve durumun daha iyi hale gelmesini gerçekten umuyoruz.” dedi.
Anlaşmanın Kalbi: İnsan Hakları Vurgusu
AB ile İsrail arasında 2000 yılında yürürlüğe giren Ortaklık Anlaşması, iki taraf arasındaki siyasi diyalog ve ekonomik işbirliğinin temelini oluşturuyor. Ancak anlaşmanın 2. maddesi, iş birliğini açık şekilde “insan haklarına ve uluslararası hukuka saygı” koşuluna bağlıyor.
Gözden geçirme sürecinin temelinde bu madde yer alıyor. Zira öneriyi sunan Hollanda Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp, Kallas’a ilettiği mektupta, Gazze’deki insani durumun ve ablukanın uluslararası hukuku ihlal ettiğini, dolayısıyla AB-İsrail Anlaşması'nın ruhuna aykırı olduğunu belirtmişti.
Ekonomik İşbirliği Tehlikede mi?
AB, İsrail’in en büyük ticaret ortaklarından biri konumunda. Mevcut anlaşma, iki taraf arasında gümrük indirimleri de dahil olmak üzere pek çok ticari kolaylık sağlıyor. Ancak Gazze’de süren çatışmalar, İsrail’in bu avantajlarını yeniden sorgulatıyor.
Gözden geçirme süreci, AB’nin İsrail’e yönelik tutumunda bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor. Sürecin nasıl sonuçlanacağı ise, büyük ölçüde İsrail’in sahadaki uygulamalarına ve Gazze’deki insani durumu iyileştirmeye dönük adımlarına bağlı olacak.
