Her yıl 15 Haziran tarihinde anılan bu özel gün, yalnızca bir siyasi dönüşüm değil; aynı zamanda bağımsızlık sonrası yaşanan kriz döneminden kurtuluşun, istikrarın ve milli birlik ruhunun sembolü olarak hafızalardaki yerini koruyor.
Sovyetler Birliği'nin 1991’de dağılmasıyla bağımsızlığını ilan eden Azerbaycan, ilk yıllarında büyük iç sorunlarla karşı karşıya kaldı. Siyasi istikrarsızlık, ekonomik çöküş, Dağlık Karabağ Savaşı'nın getirdiği sosyal travmalar ve artan huzursuzluk, genç devletin temellerini tehdit eder hale geldi. İşte bu kaotik dönemde, halkın talebiyle Haydar Aliyev, 15 Haziran 1993’te Azerbaycan Yüksek Meclisi Başkanı seçilerek ülke yönetiminde fiilen söz sahibi oldu. Bu gelişme, iç savaş eşiğine gelen Azerbaycan’da adeta bir "kurtuluş" olarak değerlendirildi.
Haydar Aliyev’in liderliğe dönüşüyle birlikte, Azerbaycan yeniden nefes almaya başladı. Devlet kurumları yeniden yapılandırıldı, ordu kontrol altına alındı, anayasal düzene dönüş sağlandı ve uluslararası ilişkilerde denge kuruldu. Ülke yönetiminde sergilenen kararlı duruş, toplumsal güveni yeniden tesis etti. Bu nedenledir ki Azerbaycan halkı için 15 Haziran, sadece bir yönetim değişikliği değil, ülkenin geleceğinin karanlıktan aydınlığa çıktığı tarih olarak kabul edildi.
Azerbaycan Milli Meclisi, 1997 yılında aldığı kararla 15 Haziran’ı Milli Kurtuluş Günü ilan etti ve bu tarihi resmî tatil olarak kabul etti. O tarihten bu yana, her yıl 15 Haziran’da ülke genelinde törenler, konferanslar, anma etkinlikleri ve genç kuşaklara yönelik bilinçlendirme programları düzenleniyor. Başkent Bakü başta olmak üzere tüm şehirlerde bayraklar asılıyor, Haydar Aliyev’in devlet adamlığı mirası bir kez daha saygıyla anılıyor.
15 Haziran, yalnızca devlet yöneticileri için değil, Azerbaycan halkı için de duygusal ve tarihî bir anlam taşıyor. O günleri yaşayan pek çok Azerbaycanlı, "ülkenin parçalanmaya çok yaklaştığı o anlarda gelen umut ışığını" anlatırken, genç nesiller için bu tarih bir dirilişin ve millî iradenin öneminin öğretildiği gün haline geliyor. Bugün Azerbaycan’da özgürlük, bağımsızlık ve egemenlik kavramları, 15 Haziran’ın hatırlattığı tecrübeyle daha da derinleşiyor.
15 Haziran aynı zamanda Azerbaycan’ın sadece iç siyasetinde değil, dış politikada da yeniden ağırlık kazandığı bir sürecin başlangıcı olarak görülüyor. Haydar Aliyev döneminde geliştirilen çok yönlü dış politika anlayışı ve enerji diplomasisi, Azerbaycan’ı bölgesel bir güç haline getirirken, bu dönemin kökeni 15 Haziran 1993’e dayanıyor.
Kurtuluş sadece bir tarihe sığmaz, bir milletin direncine, umuduna ve kararlılığına yansır. Azerbaycan halkının bu anlamlı gününü biz de yürekten kutluyor, bağımsızlık yolunda verilen mücadelenin önünde saygıyla eğiliyoruz.
