Birleşik Krallık Parlamentosu Temsilciler Meclisinde 19 Mart 2024 tarihinde Karabağ'dan göç eden Ermenilere uluslararası destek sağlanmasına ilişkin duruşmalar gerçekleştirecek. Bu duruşmalar İskoçya Ulusal Partisi Temsilcisi Karol Monoko'nun girişimiyle gerçekleştirilecek. Birleşik Krallık'da ikamet eden Azerbaycan diasporası ise bu harekete şiddetle karşı çıktı ve duruşmalara katılacak milletvekillerine bilgilendirici bir mektup gönderdi.
Birleşik Krallık Azerbaycan Topluluğu, Glasgow ve Aberdeen Öğrenci Toplulukları adına Parlamento üyelerine, ayrıca Büyük Britanya'da okuyan bir grup Azerbaycan Türkü öğrenci adından Dışişleri Bakanlığına hitaben yazılan mektup kaleme alındı. Kaleme alınan mektuplarda, Birleşik Krallık'ı adil bir duruş sergilemeye çağrıldı.
Birleşik Krallık'ta bulunan Azerbaycan diasporası tarafından kaleme alınan mektup şu şekilde:
"Güney Kafkasya bölgesinin barış ve istikrarına derinden bağlı bir topluluk olarak, parlamento tartışması sırasında dikkate alınması gereken birkaç önemli noktaya dikkat çekmek istiyoruz:
Uzlaşma Yolu: Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki çatışmanın sona ermesi, uzlaşma için önemli bir fırsata işaret ediyor. İki ülke arasındaki doğrudan ikili görüşmeler, güven artırıcı tedbirlerin uygulanmasının yanı sıra ilişkileri normalleştirme ve bir barış anlaşması imzalama yönündeki karşılıklı kararlılığı teyit eden ortak bir bildiriyle sonuçlandı. Azerbaycan ve Ermenistan dışişleri bakanları arasındaki son görüşmeler barış yolunda ilerleme kaydedildiğini gösteren yapıcı oldu. Karabağlı Ermenilerin durumunun, Azerbaycan'a yönelik çok sayıda asılsız suçlamayla birlikte, Ermenistan Başbakanı üzerinde baskı kurma aracı olarak Ermenistan'ın iç siyasi alanında manipüle edilmesi, dolayısıyla barış sürecini engellemesi ve Ermenistan içinde misilleme duygularını beslemesi talihsiz bir durumdur. Ancak Azerbaycan, çabaların normalleştirilmesi konusunda kararlılığını sürdürüyor ve anlamlı diyaloğun sağlanmasına verdiği destek için Birleşik Krallık hükümetine şükranlarını sunuyor. Bir barış anlaşmasının imzalanması, her iki ülke için de olumlu fırsatların önünü açacak ve mültecilerin durumu da dahil olmak üzere geri kalan sorunların çözümüne yönelik güveni artıracaktır.
Azerbaycan'ın Bir Arada Yaşama Taahhüdü: Azerbaycan, Ermeniler de dahil olmak üzere diğer etnik azınlıklarla barış ve uyum içinde bir arada yaşadığı çok etnik gruptan oluşan bir ülke olarak uzun bir tarihe sahiptir. Mülteciler ve ülke içinde yerinden edilmiş kişilerle ilgili tartışmalarda, Azerbaycan topraklarının Ermenistan tarafından otuz yıldır süren kapsamlı işgalinin tanınması büyük önem taşıyor. Bu işgal, 1980'lerde 800 binden fazla Azerbaycanlının Karabağ'dan zorla yerinden edilmesine ve 300 binden fazla Azerbaycanlı mültecinin günümüz Ermenistan'ındaki evlerinden sürgün edilmesin yol açtı. Azerbaycan, vatandaşlarının Karabağ'a güvenli ve onurlu bir şekilde geri dönüşünü sağlamak için çalışırken, Karabağ'daki Ermeni nüfusu için geri dönüş hakkı sürecinin, bir zamanlar Ermenistan'dan sınır dışı edilen 300 binden fazla Azerbaycanlının karşılıklı geri dönüş hakkını da eşit şekilde kapsaması zorunludur.
Yeniden entegrasyon: Azerbaycan'ın geçen yıl 19-20 Eylül'de yasadışı Ermeni silahlı gruplarını silahsızlandırmaya yönelik operasyonunun ardından Karabağ'ın bazı Ermeni sakinleri bölgeyi terk etti. Azerbaycan, onların kalışı ve yeniden entegrasyonu için uygun koşullar yaratma konusundaki kararlılığını defalarca teyit etti. Karabağ bölgesinin etnik Ermeni sakinleri Azerbaycan vatandaşlarıdır ve diğer Azerbaycan vatandaşlarıyla aynı haklardan ve korumalardan yararlanabilirler ve Azerbaycan hükümeti tarafından defalarca belirtildiği gibi kültürel ve tarihi mirasları korunmaktadır. Azerbaycan, etnik Ermenilerin başvurularını mümkün kılmak için özel bir yeniden entegrasyon elektronik portalı başlattı ve Azerbaycan vatandaşı olarak kalmak veya geri dönmek isteyenlere önemli sosyal yardımlar ve ekonomik teşvikler sundu.
Etnik Temizlik İddiaları: UNICEF, OCHA, WHO ve UNHCR uzmanlarının da aralarında bulunduğu BM misyonları, Ekim 2023'te Azerbaycan'ın Karabağ bölgesini iki kez ziyaret etti ve Ermenilere yönelik kötü muameleye veya kültürel alanlar da dahil olmak üzere sivil altyapıya zarar verildiğine dair herhangi bir rapor kaleme almadı. Benzer şekilde, BMMYK ve ICRC'nin sahadaki varlığı da etnik temizlik iddialarını kanıtlamadı. Ermenilerin düzinelerce kamuya açık ifadesi de bu tür iddiaları yalanlıyor. ICRC bölgedeki varlığını artırdı ve insani görevini yerine getirmek için tam erişime sahip.
Azerbaycan'ın, kurtarılmış topraklarındaki yaygın yıkım, kapsamlı altyapı hasarı, dini ve kültürel mekanların tahrip edilmesi ve Karabağ'ın Ermenistan tarafından döşenen tahminen 1,5 milyon mayınla kirlenmesi de dahil olmak üzere eski işgalin korkunç sonuçlarıyla karşı karşıya kalmaya devam ettiğini vurgulamak isteriz.
Azerbaycan'ın, kirlenmiş topraklarının 'sini oluşturan kapsamlı mayın temizleme çabalarına rağmen, Ermenistan'ın yerleştirdiği mayınların doğru haritalarını sunmayı reddetmesi, önümüzdeki on yıllar boyunca Azerbaycanlı ÜİYOK'lerin hayatlarını ve ekonomik refahını tehlikeye atarak devam eden tehditler oluşturuyor.
Yukarıdaki bilgilerin ışığında, Parlamento Üyelerini planlanan tartışma sırasında dengeli ve bilgili bir tartışmaya davet ediyoruz. Tarihsel bağlam ve barışa yönelik son gelişmeler de dahil olmak üzere, durumun karmaşıklığının gerektiği gibi dikkate alınması çok önemlidir.
Bu konuya gösterdiğiniz ilgi için teşekkür ederiz. Parlamentonun müzakerelerinin Güney Kafkasya bölgesinde barışı, istikrarı ve uzlaşmayı teşvik etme çabalarına olumlu katkı sağlayacağına dair umudumuzu koruyoruz."
