Kertenkele karıncası (Pheidole megacephala), görünüşte sıradan bir karınca gibi dursa da, dünyanın en yıkıcı ve istilacı karınca türlerinden biri olarak bilinmektedir. Anavatanı Afrika olan bu karınca, zamanla tropikal ve subtropikal bölgelere yayılmış, özellikle ekosistem dengelerini alt üst eden yapısıyla bilim dünyasının dikkatini çekmiştir.
Bu türün en belirgin özelliği, kolonisinde bulunan büyük kafalı asker karıncalardır. Bu askerler, güçlü çeneleriyle düşmanlarını etkisiz hale getirebilir. Küçük işçi karıncalar ise bitki köklerine zarar vererek tarımsal alanlarda ciddi ekonomik kayıplara yol açabilir.
Kertenkele karıncası ismini, hızlı hareket kabiliyeti ve yırtıcılığı nedeniyle almıştır. Ancak bu ad, bazı bölgelerde farklı halk anlatılarından da etkilenmiştir. Gerçekte türün kertenkelelerle doğrudan bir ilişkisi bulunmasa da, kertenkele gibi sinsi ve çevik davranışları, bu ismin halk arasında benimsenmesine yol açmıştır.
Bu karınca türü, yalnızca yerel türleri baskılamakla kalmaz, aynı zamanda arıtma sistemlerine, elektrik devrelerine ve binalara da zarar verebilir. Bu nedenle birçok ülkede biyolojik çeşitliliği tehdit eden türler arasında listelenmiştir.
Pheidole megacephala’nın kontrolü son derece zordur. Kolonileri çok hızlı yayılır ve bir bölgede tamamen yok edilmesi neredeyse imkânsızdır. Bu da, istilacı türlerle mücadelede uluslararası iş birliğinin önemini bir kez daha gözler önüne seriyor.
