Tacikistan Ulusal Güvenlik Devlet Komitesi 29 Kasım- 5 Aralık 2023 tarihleri arasındaki görüşmelerin Kırgız sınırına yakın Buston kasabasında yapıldığını belirtti. Kırgız ve Tacik görüşmelerinin sonucunda sınırın 24 kilometrelik kısmı daha netleştirildi. Kırgız-Tacik tartışmalı sınır bölgesine yönelik bir sonraki görüşmenin ne zaman yapılacağı henüz netleşmese de yine Kırgızistan topraklarında yapılacağı belirtildi.
SOVYETLER BİRLİĞİ'NDEN KALAN KANLI MİRAS: SINIR ANLAŞMAZLIKLARI
Türkistan coğrafyasında yaşanan sınır anlaşmazlıklarının kökeni, Sovyetler Birliği'nin uyguladığı Ulusal Sınırlama (NTD) politikasına dayanıyor. Kırgızistan ve Tacikistan sınırında yaşanan gerilim de kültürel, coğrafi, ekonomik ve tarihi özellikler göz ardı edilerek hazırlanan Rus politikasının bir sonucu.
1991 YILINDA BAĞIMSIZLIĞINI KAZANAN İKİ DEVLET
Yaşanan sorunlar Sovyetler Birliği döneminden günümüze kadar hala devam ediyor. Her iki ülke de farklı belgeleri ve haritaları savunuyor. 1991 yılı itibarıyla bağımsızlığını kazanan iki devlet, karşılaştığı ekonomik sıkıntılardan dolayı tarımsal faaliyetlere yöneldi. İstihdamın yanında ana gelir haline gelen toprak, tarafların arasında yaşanan çatışmaları tetikleyen bir unsur olmaya başladı. Bu açıdan, süreç içerisinde Kırgızistan ile Tacikistan arasındaki sınır anlaşmazlığı, toprak ve su kaynaklı sorunlar üzerinden şekillendi.
Bağımsızlıklarını kazandıktan sonra iki devlet arasındaki toplam 971 kilometrelik sınırın 519 kilometrelik bir kısmı çizilerek belirlenmiş olsa da Kırgızistan ve Tacikistan'ın sınır bölgelerinde iki tarafın da zarar gördüğü sayısız olay yaşandı.
KIRGIZİSTAN VE TACİKİSTAN SINIRINDA NELER YAŞANMIŞTI?
Kırgızistan ve Tacikistan hükumetleri arasında tartışmalı sınırların durumunun belirlenmesi ve olası değişimleri değerlendirmek için Şubat 2020’de bir görüşme gerçekleştirilmişti. Ancak resmi bir prosedüre bağlanamamıştı.
ÇATIŞMADA 30'U AŞKIN KIRGIZ YAŞAMINI YİTİRDİ
İki ülke arasında en büyük can ve mal kaybının yaşandığı 29 Nisan 2021'deki çatışma, Kırgızistan ile Tacikistan sınırında yer alan Golovnoy adlı su dağıtım şebekesini kontrol etme nedeniyle çıkmıştı. İki taraf arasında yaşanan çatışmada 30'u aşkın Kırgız yaşamını yitirirken birçok ev ve halka açık alan yakılmıştı. Kırgızistan, 21 Mayıs 2021'den itibaren sınır sorunu çözülene kadar Tacikistan'a gümrük kapılarını kapatmıştı.
Kırgızistan ve Tacikistan arasındaki son çatışma Batken bölgesinde 14 Eylül 2022’de yaşanmıştı. Yaşanan çatışmada, Kırgız vatandaşları arasında hayatını kaybedenler ve yaralananlar olmuştu.
