Şap hastalığı ile mücadele ve hayvan pazarlarının geçici olarak kapatılması ile tekrar açılması süreci hakkında DMM'nin bilgi notuna göre;
Bakanlık, bu süreçte hayvan sağlığı, üretici güvenliği ve hayvansal gıda tedarik zincirinin sürekliliğini sağlamak amacıyla bilimsel temellere dayalı bir aşılama ve kontrol stratejisi geliştirdi.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yaptığı açıklamaya göre, hayvan pazarlarının yeniden açılması il bazında aşılama oranları ve saha denetim sonuçlarına göre kademeli olarak gerçekleştirilecek. Açılış için temel kriter, aşılama oranının en az %95 olması ve bölgede aktif vaka bulunmaması.
Bu kapsamda, Konya, Denizli ve Sivas gibi aşılama sürecini başarıyla tamamlayan illerde, hayvan pazarlarının 25–26 Temmuz 2025 tarihlerinde kontrollü olarak yeniden faaliyete geçmesi planlanıyor.
Bakanlık, uygulamanın ülke genelinde eş zamanlı değil, risk değerlendirmelerine dayalı olarak il bazında yapılacağını vurguladı. Karar süreçlerinde, Tarım ve Orman İl Müdürlükleri'nin saha gözlemleri, laboratuvar analizleri ve veteriner sağlık denetimleri dikkate alınacak.
Türkiye’de daha önce uygulanan şap aşılarının, yeni tespit edilen SAT-1 varyantına karşı etkili olmaması nedeniyle, Bakanlık tarafından acil olarak geliştirilen yeni nesil şap aşıları, kısa sürede sahaya sevk edildi. Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü (WOAH) tarafından da tavsiye edilen bu aşılar, hayvanların bağışıklık sistemini etkin şekilde aktive ederek virüsün yayılımını önlemekte başarılı oldu.
Yetkililer, %95 aşılama eşiği aşılan bölgelerde hastalığın bulaşma riskinin ciddi oranda azaldığını ve vaka sayılarının minimum seviyeye düştüğünü açıkladı.
Tarım ve Orman Bakanlığı, vatandaşların ve yetiştiricilerin süreçle ilgili bilinçli kararlar alabilmesi için bir dizi SSS (Sık Sorulan Sorular) formatında açıklama yayınladı:
Aşı neden daha önce yapılmadı?
SAT-1 serotipi Türkiye’de ilk kez 2025’te görüldü. Mevcut aşılar bu türe etkili değildi. Yeni aşı kısa sürede geliştirildi ve hızla sahaya ulaştırıldı.
Aşı zorunlu mu?
Evet. Aşı yaptırmayan hayvanlar pazara alınmıyor. Girişlerde veteriner sağlık raporu ve aşı belgesi zorunlu olarak kontrol ediliyor.
Pazarlar neden eş zamanlı açılmıyor?
Her ilin hastalık riski ve aşılama durumu farklı. Bu nedenle kademeli açılış yapılıyor. Riskli bölgelerde kapatma devam ediyor.
Bilgilendirme nasıl yapılıyor?
Vatandaşlar, e-Devlet Kapısı üzerindeki “Şap Risk Durumu” uygulamasından bulundukları ildeki hayvan pazarlarının durumunu takip edebiliyor. Veriler günlük olarak saat 18.00’de güncelleniyor.
Yeni dönemde pazarlara giriş çıkışlarda denetimler artırıldı. Aşısız hayvanlar kesinlikle alana sokulmuyor. Bu durumun tespiti halinde, ilgili hayvan sahibine idari yaptırım uygulanıyor. Veteriner sağlık personeli, pazar alanlarında düzenli kontrol ve numune alma işlemlerini sürdürüyor.
Bakanlık yetkilileri, alınan önlemlerin hayvancılık sektöründe sürdürülebilirliği sağlamak, üreticiyi korumak ve halk sağlığını tehdit eden riskleri bertaraf etmek amacıyla hayata geçirildiğini belirtti. Şap hastalığının ülke çapında kontrol altına alınması, yalnızca sağlık açısından değil, aynı zamanda ekonomik ve lojistik boyutlarıyla da büyük önem taşıyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın şap hastalığına karşı başlattığı mücadele, bilimsel verilerle desteklenmiş aşı stratejisi, sıkı saha denetimleri ve risk bazlı bölgesel uygulamalarla sürüyor. Kontrollü açılış süreci, ülke genelinde hayvan sağlığı güvenliğini sağlamayı ve hayvansal gıda arz zincirinin sürdürülebilirliğini güvence altına almayı amaçlıyor.