Bilimsel sınıfı Diplopoda olan kırkayaklar, segmentli vücut yapısıyla dikkat çeker. Her gövde parçasında iki çift bacak bulunur. Bazı türlerinde bacak sayısı 400'ü geçebilir. Genellikle nemli ortamlarda yaşarlar; taşların, ağaç kabuklarının altına gizlenmiş hâlde bulunurlar.
Kırkayaklar zararsızdır. Isırmazlar, sokmazlar, zehirle saldırmazlar. Ancak tehlike hissettiklerinde vücutlarından kötü kokulu bir sıvı salgılayarak kendilerini savunurlar. Bu sıvı, onları avlamak isteyen bazı hayvanlar için caydırıcıdır.
Peki ne işe yararlar? Kırkayaklar çürüyen bitkileri parçalayarak toprağa karışmalarını sağlar. Bu süreç toprağın humus ve mineral yönünden zenginleşmesine yardımcı olur. Yani bir kırkayak, doğaya bir çöpçü değil, bir bahçıvan gibi hizmet eder.
Doğada sıklıkla çıyanlarla karıştırılan kırkayaklar, aslında tamamen farklıdır. Çıyanlar etobur ve zehirli iken, kırkayaklar bitkisel atıklarla beslenir ve insanlara tamamen zararsızdır.
