SUDAN(AA)-Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Somali İş Konseyi Başkanı ve Albayrak Grubu'nun Somali Temsilcisi Ahmet Sami İşler ile Mogadişu Limanı Müdürü Umut Yurdakul, AA muhabirine çalışmaları ve limanın önemi konusunda değerlendirmelerde bulundu.
Albayrak Grubu olarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 2011'de Somali'ye gerçekleştirdiği ziyaretin ardından ülkeye geldiklerini belirten İşler, ilk başta amaçlarının insani olduğunu dile getirdi.
İşler, o zamanki kuraklık sebebiyle üzerlerine düşeni yaptıklarını dile getirerek, "Somali, o zaman çok zor bir durumdaydı. Bir kriz halindeydi. Biz dedik ki günlük ve günü kurtarmak için değil kalıcı bir şeyler yapalım." şeklinde konuştu.
Ülkenin imkanlarını ayağa kaldırmak için harekete geçtiklerini ifade eden İşler, ülkenin kapısı niteliğindeki Mogadişu Limanı'nda restorasyon çalışmalarına başladıklarını söyledi.
"Somali'yle özdeşleşmiş durumdayız"
İşler, "Yaklaşık 11 senedir bu limanı işletiyoruz. Her türlü yatırımı yapıyoruz. Devlete de çok güzel bir katkı sunduğumuzu biliyoruz. Biz, Somali'den memnunuz. Somali de bizden memnundur inşallah. Somali'yle artık özdeşleşmiş durumdayız." diye konuştu.
Limanın yanı sıra 2012'de yıkık hastaneyi ayağa kaldırdıkları bilgisini paylaşan İşler, Somali Recep Tayyip Erdoğan Eğitim ve Araştırma Hastanesini Afrika'nın en büyük ve en gelişmiş hastanelerinden biri haline getirdiklerini ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın teşrifleriyle 2015'te açılışını gerçekleştirdiklerini anlattı.
İşler, grup olarak Türkiye Cumhuriyeti'nin dış misyonlardaki en büyük elçiliğini inşa etme şerefine nail olduklarını, bu kapsamda 2014 yılında Mogadişu Büyükelçiliğinin yapımına başladıklarını ve 2016'da bitirdiklerini anlattı.
"Somali Cumhurbaşkanlığı Külliyesinin inşaatını üstlendik"
İşler, Albayrak Grubu olarak da Somali Cumhurbaşkanlığı Külliyesinin inşaatını üstlendiklerine dikkati çekerek, "Elimizden geldiği kadar katkı sunarak bu Cumhurbaşkanlığını da Sayın Cumhurbaşkanı'na, Somali devletine ve Somali halkına yaptık." ifadelerini kullandı.
Başkent Mogadişu'da bulunan ve aynı ismi taşıyan limanın ülkenin ticaret kapısı olduğunu anlatan İşler, Somali'ye malların yaklaşık yüzde 70'inin Türkiye'den geldiğini, daha önce Çin'in ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkelerden getirildiğini söyledi.
İşler, Somali ile Türkiye arasındaki ticaret hacminin yarım milyar doları bulduğunu, bunu artırmayı hedeflediklerini belirtti.
Vize ve oturum izninde bazı sorunlar yaşadıklarına dikkati çeken İşler, "Bunlar çözülmezse bu ticari kazançlarımızı gün geçtikçe kaybediyoruz. Bunun için de büyüklerimize, siyasi temsilcilerimize, bakanlarımıza ve elçiliklerimize çok ciddi görevler düşüyor." dedi ve Somalililerin de Türkiye'de benzer bazı sorunlar yaşadıklarını söyledi.
"Riskin olduğu her yerde imkan vardır"
İşler, Somali'nin bazı güvenlik sorunlarının olduğunu anımsatarak, iş imkanlarının da riskle beraber bulunduğunu dile getirerek, "Riskin olduğu her yerde imkan vardır. Risk almasını bilen için burada güzel imkanlar vardır." dedi.
Dünyadaki iş insanlarına da seslenen İşler, şunları kaydetti:
"Her türlü şey dışarıdan geliyor. Burada fabrika yok. Yatırım, turizm yok. Bunları tekrar hayata geçirebilmek için iş adamlarına ihtiyaç çok. Bizlerden bunu bekliyorlar. Biz de Türk iş adamlarına, girişimcilere, 'Somali'ye gelin, görün. Risk almasını seviyorsanız imkan var.' diyoruz."
Mogadişu Limanı Müdürü Umut Yurdakul da "Burası, Mogadişu'nun tek ve en büyük giriş limanlarından bir tanesi." dedi.
Üretim olmadığı için ülkenin hemen hemen bütün ihtiyaçlarının bu liman üzerinden ülkeye girdiğine dikkati çeken Yurdakul, Türk ürünlerinin öncesine göre biraz azaldığını, bunun da dünyada değişen lojistik rotalar ve savaşlar gibi nedenlerden kaynaklandığını dile getirdi.
Yurdakul, buna rağmen hala en büyük tedarikçinin Türkiye olduğuna işaret ederek, bunun yanında Hindistan, Çin ve Orta Doğu coğrafyasından ithal ürünlerin geldiğini söyledi.
Aynı zamanda dünyanın her yerinden komşu ülke Kenya üzerinden transit ticaretle ürünlerin bu limandan Somali'ye girdiği bilgisini paylaşan Yurdakul, limanın yapımına 1973 yılında başlandığını anlattı.
Yurdakul, şu ifadeleri kullandı:
"1983 yılına kadar kademeli olarak yapımı devam etmiş. 1991 yılında başlayan iç savaşla birlikte 2006 yılına kadar kapalı kalmış. O dönemde Somali halkı gerçekten dünyadaki hem bütün ürünlere hem de gelişmelere uzak kalmış. Daha sonrasında hem ülkede ticaretin geliştirilmesi hem de insani yaşam seviyesinin artırılması sebebiyle bazı tedbirler alınmaya başlanmış. O tedbirlerden en büyüğü de bu liman çünkü hem insani yardımın ulaşabilmesi hem de ticaretin devam edebilmesi için bu limana ihtiyaç var."
"Uluslararası seviyede hizmet vermekteyiz"
Yurdakul, 2014 yılının sonunda yapılan imtiyaz sözleşmesiyle Albayrak Grubu'nun limanın hem işletmesini hem de modernizasyon çalışmalarını üstlendiğini belirtti.
Yaptıkları çalışmalar sayesinde limanın kondisyonunu uluslararası seviyeye çekmeye çalıştıklarını ifade eden Yurdakul, "Geldiğimiz noktada uluslararası seviyede hizmet vermekteyiz. Bu ispat edildikten sonra dünyanın bu ticarete konu bütün şirketleri bu limanı sahiplenir hale geldiler. Somali, bir anlamda bu liman sayesinde tekrar dünyaya açıldı." açıklamasında bulundu.
Yurdakul, hem ülke içinde hem de diğer ülkelerle bağlantı konusunda kara ve demir yolu bakımından ciddi sıkıntıların yaşandığına işaret ederek, bütün ülkeyi besleyecek tek noktanın bu liman olduğunun altını çizdi.
Somali'nin yaklaşık 3 bin 300 kilometre sahil şehrine sahip olduğunu söyleyen Yurdakul, bölgedeki yerleşimin çok dağınık olduğunu, bu yerleşkelerin yoğun olduğu yerlerde küçük limanların bulunduğunu ifade etti.
Yurdakul, Somaliland, Aden Körfezi'nde de büyük bir liman bulunduğunu ama kapasitesinin Mogadişu Limanı kadar olmadığını söyledi.
"Buraya giren ürünler, ülkenin dört bir yanına dağılmakta. Aynı bir toplama merkezi olarak da çalışmakta limanımız." diyen Yurdakul, limanın 350 bin metrekare üzerine kurulu olduğunu ve dünyanın en büyük üç konteyner hattının da buraya geldiğini söyledi.
Yurdakul, Somali'nin yeniden inşasında kullanılan çimento ve demirin yanında tüm gıda ürünlerinin bu liman üzerinden sevk edildiğine dikkati çekerek, "(Ülkenin) Hayat damarı diyebiliriz." ifadesini kullandı.
