Tarım ve Orman Bakanlığı, damızlık hayvan yetiştiriciliği yapılan işletmelerde tabii tohumlamada kullanılacak damızlık sığır cinsi boğalara ilişkin izin, denetim ve teknik kriterleri belirledi.
Bakanlık tarafından hazırlanan “Tabii Tohumlama Boğalarına Dair Tebliğ”, Resmi Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Tebliğ kapsamında, tabii tohumlama amacıyla kullanılacak damızlık sığır cinsi erkek hayvanlar (manda dahil) için il müdürlüklerinden izin alınması şartı getirildi.
İzin verilen boğalar yalnızca izin alınan hayvancılık işletmesinde kullanılabilecek. Boğanın başka bir işletmeye nakledilmesi veya satılması halinde, yeni hayvan sahibi tarafından yeniden izin başvurusu yapılması gerekecek.
Tabii tohumlama boğalarının sevki, Bakanlıkça belirlenen hayvan nakil mevzuatına uygun şekilde gerçekleştirilecek. Sevk sırasında hayvanın herhangi bir hastalık belirtisi göstermemesi şartı aranacak. Tanımlama ve tescil işlemleri tamamlanmamış, kulak küpesi bulunmayan boğalar tabii tohumlama amacıyla kullanılamayacak.
Boğaların TÜRKVET sistemi ile Bakanlık ıslah sistemlerine kayıtlı olması zorunlu olacak. İzin verilen tabii tohumlama boğalarından sperma üretimi yapılmasına izin verilmeyecek. Sağlık testleri ve kontroller, il veya ilçe müdürlüğünde görevli resmi veteriner hekimler tarafından yürütülecek.
Tebliğ kapsamında yapılacak test ve analiz giderleri boğa sahiplerince karşılanacak. Bakanlık tarafından gerekli görülmesi halinde ilave test ve analizler talep edilebilecek. Tabii tohumlama boğasının kesimi, ölümü veya satışı durumunda, bu hususların en geç 15 gün içinde il müdürlüğüne bildirilmesi zorunlu olacak.
Tabii tohumlama boğalarının en az 12 aylık olması, fenotipik özellikler bakımından ait oldukları ırkın karakteristiklerini taşıması ve Bakanlıkça belirlenen genetik kusurlardan ari bulunması gerekecek. Fenotip uygunluk raporu, il müdürlüğünde görev yapan veteriner hekim ile ziraat mühendisinden oluşan heyet tarafından düzenlenecek.
Bakanlık, gerekli görülmesi halinde tabii tohumlama boğasından doğan buzağılarda ebeveyn doğrulamasına yönelik DNA testi yapılmasını isteyebilecek. İzin verilen boğalar, il müdürlükleri tarafından yılda en az bir kez denetlenecek.
Tebliğde ayrıca, ithal edilecek damızlık boğalarda aranacak sağlık kriterleri, aşı şartları ve izin süreçlerine ilişkin düzenlemelere de yer verildi.
