Yapay zeka teknolojilerinin hayatın her alanına nüfuz etmesiyle birlikte, bilgi kirliliği ve dezenformasyon tehlikesi de giderek artıyor. Özellikle sosyal medyada dolaşıma sokulan yapay zeka üretimi videolar, kamuoyunu manipüle etme aracı haline geldi. Yaşar Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özlem Alikılıç, son dönemde derin sahtecilik (deepfake) videoları üzerinden yayılan yanlış bilgilere karşı uyarılarda bulundu.
“Şüphecilik, Farkındalık ve Eğitim Şart”
Yapay zeka teknolojileriyle oluşturulan sahte videoların izleyiciler üzerinde büyük bir etki yarattığını belirten Prof. Dr. Alikılıç, "Toplumun büyük bir kesimi bu içeriklerin yapay zeka ile üretildiğini fark etmiyor. Sokak röportajlarından afet görüntülerine, siyasi liderlerin konuşmalarından kurgusal haberlere kadar birçok sahte içerik, bilgi kirliliğine yol açıyor." dedi.
Bu içeriklere karşı bireysel ve kurumsal düzeyde önlem alınması gerektiğini vurgulayan Alikılıç, “Maruz kalınan içeriğin sahte olabileceğine dair şüphe duymak, dijital farkındalığı artırmak ve sahte içeriği tanımayı öğrenmek çok önemli. Anormal detaylar, ses-görüntü uyumsuzlukları, mantık hataları gibi işaretlere dikkat edilmeli.” şeklinde konuştu.
Medya ve Kamuya Çağrı: Etiketleme, Kamu Spotu, Eğitim Şart
Medya kuruluşlarına ve kamu kurumlarına önemli görevler düştüğünü söyleyen Alikılıç, yapay zeka ile üretilen videolarda “AI-Generated” ya da “Yapay Zeka ile Üretilmiştir” etiketlerinin zorunlu hale getirilmesi gerektiğini belirtti. Ayrıca, en çok izlenen televizyon kanallarında kamu spotlarının yayınlanması, okul müfredatlarına "Medya ve Dijital Okuryazarlık" ile "Yapay Zeka Güvenliği ve Etik" gibi derslerin eklenmesi gerektiğine dikkat çekti.
“Yapay Zeka ile Güçlenmek Mümkün”
Alikılıç, yapay zekayı bir tehdit olarak değil, kontrollü kullanıldığında bir güç olarak görmek gerektiğini ifade ederek, “Bu mücadeleyi yapay zekaya karşı değil, onun kötüye kullanımına karşı yürütmeliyiz. Toplumun her kesiminde dijital şüphecilik refleksi oluşturulmalı. Yapay zekadan korkmak yerine, onu tanımalı ve doğru kullanmayı öğrenmeliyiz. Yapay zeka insanlığın aynasıdır; onu iyiye kullanmak da kötüye kullanmak da bize bağlı.” dedi.
Finansal Dolandırıcılıklara da Zemin Hazırlıyor
Derin sahtecilik yalnızca siyasi manipülasyon için değil, finansal dolandırıcılık amacıyla da kullanılmaya başlandı. Prof. Dr. Alikılıç, YouTube’da milyonlarca abonesi bulunan bir yayıncının ses ve görüntüsünün deepfake teknolojisiyle taklit edilerek sahte bir kampanya düzenlendiğini, izleyicilere pahalı telefonlar vaat edildiğini ve bu sayede dolandırıcılık yapıldığını belirtti.
Yasal Düzenleme Çağrısı: “Cezai Yaptırımlar Gündeme Gelmeli”
Tüm bu tehlikelerin bertaraf edilmesi için hukuki adımların da atılması gerektiğini belirten Alikılıç, “Kasıtlı olarak üretilen ve kamuoyunu yanıltma amacı taşıyan sahte içerikler, özellikle siyasi manipülasyon aracı olarak kullanıldığında suç sayılmalı. Cezai yaptırımlar açık bir şekilde düzenlenmeli” diyerek sözlerini tamamladı.
Prof. Dr. Özlem Alikılıç: “Yapay Zeka İnsanlığın Aynasıdır, Onu Nasıl Kullandığımız Belirleyici Olacak” dedi.
