KASTAMONU (AA)
Koleksiyoner Mahmut İslamoğlu tarafından bağışlanan yorgan ile minder kılıfının üzerinde, şehrin taş baskı sanatına dair ilk ve ender görülen desenler ile motifler görüldü. Ayrıca, taş baskı sanatıyla süslenmiş bir yorgan da koleksiyona eklendi.
İslamoğlu, gazetecilere, yorgan ve minder kılıfının, Kastamonu'nun el sanatı tarihi açısından önemli olduğunu söyledi.
Desen ve motiflerin detaylı olarak incelenmesi, araştırılması ve korunması için eserleri enstitüye bağışladığını ifade eden İslamoğlu, "Bu eserler, Kastamonu'dan ve köylerinden elimize geçiyor. Yine bu yorgan ve minder kılıfının da koleksiyonumuza girdikten sonra üzerinde yer alan desenler açısından değerlendirildiğinde önemli eserler olduklarını düşündüm. Hem kalıcı olarak gelecek kuşaklara aktarılması hem de araştırmalara katkı sağlamak için bu iki önemli eseri Olgunlaşma Enstitüsüne bağışladım." diye konuştu.
- "Taş baskı kullanımına ilk kez bu örnekte rastlanmakta"
Kastamonu Olgunlaşma Enstitüsü Müdürü Dr. Ayten Canaslan da enstitünün, şehrin geleneksel sanatlarını koruma ve bu değerleri gelecek kuşaklara aktarma misyonuyla faaliyet gösterdiğini anlattı.
Enstitü bünyesinde yürütülen iki yerel projeden birinin Kastamonu taş baskısı olduğunu aktaran Canaslan, şöyle devam etti:
"Kastamonu'nun kültürel ve sanatsal mirasını sahiplenerek bu mirasın yerel, ulusal ve uluslararası düzeyde tanıtılmasını hedefleyen enstitümüzün bünyesinde 6 ulusal, 2 yerel proje yürütülmektedir. Bu iki projeden biri taş baskıyla ilgili. Yaklaşık 2 yıldır arşiv taramalarımız devam ediyor. Yoğun araştırma-geliştirme çalışmaları neticesinde yaklaşık 500 farklı desene ulaştık. Elde ettiğimiz örneklerde ve sandık taramaları sonucunda görüyoruz ki masa örtüleri, minderler, yorganlar, eski dönemlerde aslında baskı olarak yapılmış ve ürünlere dönüştürülmüş.
Gördüğünüz yorganda da taş baskı kullanımına ilk kez bu örnekte rastlanmakta olup bu durum hem teknik hem süsleme geleneği açısından dikkat çekicidir. Stilize edilmiş bitkisel motifin bu özgün yorumu bu örnekte ilk kez karşımıza çıkmaktadır. Bunun yanı sıra zincir suyu motifi de yer almaktadır. Elbette daha önce çeşitli desenlere ulaşmış olmakla birlikte bu yorganda ilk kez gördüğümüz desenlerin oluşu bizim için ayrıca önem arz etmektedir."
- "Uygulamadaki örneklerini ilk kez görmüş olduk"
Canaslan, minder kılıfında ise Osmanlı döneminde yaygın kullanılan rozet, lale, zincir suyu ve nar desenlerinin bir arada kullanıldığını dile getirdi.
Bu desenlerin bir araya getirilmesiyle hem estetik hem de sembolik bir anlatım yakalandığına dikkati çeken Canaslan, "Daha önce müze arşivlerinde yaptığımız araştırmalarda minder kılıfının üzerindeki desenlere ulaşmıştık ancak uygulamadaki örneklerini ilk kez böylece görmüş olduk." dedi.
Enstitü Müdürü Canaslan, sözlerini şöyle tamamladı:
"Tasavvuf kültüründe nar, insanın kamil olma yolculuğunu, lale ise Allah'ın birliğini temsil eder. Osmanlı mimarisinde sıkça kullanılan rozet ve zincir suyu motifi de minder kılıfında yer almaktadır. Genel olarak baktığımızda oldukça anlam içeren bir tasarım olduğunu görüyoruz. Bu tasarımla birlikte ustalarımızın ne kadar farklı açılardan güzel şekilde bazı şeyleri anlattığına şahit oluyoruz. Gelenekten geleceğe köklü izler bırakmaya çalışan Olgunlaşma Enstitüsü kurumları olarak bu iki eseri bağışlayan Mahmut İslamoğlu'na teşekkür ediyoruz."
