Türk halk müziğinin ve özellikle Karadeniz müziğinin simgesi haline gelmiş kemençe, yapımında kullanılan malzemeden işçiliğe kadar birçok detayı barındıran özel bir enstrümandır. Kemençe yapımı, marangozluk ve müzik bilgisi gerektiren hassas bir zanaattır.
Kemençe yapımında kullanılan malzemeler:
• Genellikle dut, gürgen, çam veya ladin ağacı tercih edilir.
• Gövde için dayanıklı ve rezonans sağlayan ağaçlar kullanılır.
• Yay ise at kılından yapılır.
Kemençe yapım aşamaları:
1. Ağaç seçimi ve kesim: Öncelikle uygun ağaç seçilir, gövde kısmı tek parça halinde oyularak şekillendirilir.
2. Gövdede oyma işlemi: Gövdenin iç kısmı boşaltılır, böylece sesin kaliteli çıkması sağlanır.
3. Kuyruk ve sap montajı: Kuyruk kısmı ayrı hazırlanıp gövdeye monte edilir, sap kısmı ise tel gerilmesini sağlayacak şekilde şekillendirilir.
4. Yüzey işlemleri: Kemençenin dış yüzeyi zımparalanır ve doğal verniklerle korunur.
5. Tel ve yay montajı: Teller bağlanır, yay at kılından hazırlanarak kullanıma hazır hale getirilir.
Ustalar, kemençenin sesi ve kalitesinin, kullanılan ağacın türü ve işçiliğin inceliği ile doğrudan ilişkili olduğunu belirtmektedir.
Kemençe yapımı, kuşaktan kuşağa aktarılan özel bir sanat dalıdır ve Karadeniz kültürünün yaşatılmasında önemli bir rol oynar. Bugün hâlâ birçok usta, geleneksel yöntemlerle kemençe yapımına devam etmektedir.
