İSTANBUL(AA)-Fed'in parasal gevşeme patikası ve tarifelerin etkilerine yönelik belirsizlikler temel ekonomik gündem olmayı sürdürürken, Trump'ın yeni tarife tehditleri ve Cook'a yönelik kararı risk algısının tekrardan yükselmesinde etkili oldu.
Trump, dün, sosyal medya hesabından, Fed yasasının kendisine verdiği yetkilere işaret ederek, Cook için, Fed'in yönetim kurulu üyeliği görevinden alındığını ifade etti.
Cook'un bir veya daha fazla mortgage sözleşmesinde yanlış beyanlarda bulunmuş olabileceğine dair yeterli neden olduğunu öne süren Trump, Cook'un iki hafta arayla, iki farklı mülkün birincil ikametgahı olacağına dair taahhüt verdiği belgeleri imzaladığını aktardı.
Analistler, söz konusu kararın Fed'in bağımsızlığına yönelik endişelerini desteklediğini kaydederek, gelişmenin yatırımcılar tarafından bir süredir hükümet ve Banka arasında devam eden politika anlaşmazlığına ilişkin hükümetin Bankaya ilk müdahalesi olarak değerlendirilebileceğini belirtti.
Trump'tan yeni tarife tehditleri
Tarifeler tarafında ise Trump, dijital hizmet vergisi uygulayan ülkelere bu uygulamaları kaldırmadıkları takdirde ek tarifeler uygulayacağını ve ABD'nin yüksek korumalı teknoloji ile çiplerinin bu ülkelere ihracatına kısıtlamalar getireceğini açıkladı.
Ayrıca, Çin'in ABD'ye mıknatıs vermesi gerektiğini belirten Trump, aksi takdirde yüzde 200 gümrük vergisi veya buna benzer bir şey uygulamak zorunda kalacaklarını ifade etti.
Dün Güney Kore Devlet Başkanı Lee Jae Myung'u Oval Ofis'te ağırlayan Trump, Güney Kore ürünlerine uygulanan yüzde 15'lik gümrük tarifesi anlaşmasının ise değişmeden kalacağını vurguladı.
Öte yandan, Trump, Ukrayna ile anlaşma yapmaya yanaşmaması halinde Rusya'ya ağır yaptırımlar uygulayacağını yineleyerek, "Gelecek bir iki hafta içinde ne olacağını göreceğiz, (anlaşma olmazsa) o zaman çok güçlü bir şekilde müdahale edeceğim." dedi.
New York Borsası negatif seyretti
New York Borsası'nda yeni tarife tehditlerinin etkisiyle satıcılı bir seyir öne çıktı. S&P 500 endeksi yüzde 0,43, Nasdaq endeksi yüzde 0,22 ve Dow Jones endeksi de yüzde 0,77 değer kaybetti. ABD'de endeks vadeli kontratlar yeni güne negatif başladı.
Piyasalar kapandıktan sonra gelen Trump'ın Cook'a yönelik kararı varlık fiyatlamaları üzerinde etkili oldu. ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi şu sıralarda 3 baz puan yükselişle yüzde 4,31 seviyesine çıktı.
Altının ons fiyatı da Fed'in bağımsızlığına yönelik endişelerle yüzde 0,3 değer kazancıyla 3 bin 377 dolardan işlem görüyor.
Dolar endeksi dün günü yüzde 0,6 yükselişle 98,3 seviyesinde tamamlarken, şu sıralarda önceki kapanışın yüzde 0,1 üzerinde 98,4 seviyesinde bulunuyor. Brent petrolün varil fiyatı ise yüzde 0,4 düşüşle 67,9 dolardan işlem görüyor.
Avrupa'da endeks vadeli kontratlar negatif seyrediyor
Avrupa borsalarında dün satış ağırlıklı bir seyir öne çıkarken, yeni işlem gününde ABD'deki gelişmelere paralel olarak endeks vadeli kontratlar negatif seyrediyor.
Bir süredir başta imalat sanayi aktivitesindeki düşüş olmak üzere büyüme noktasında giderek kırılgan hale gelen Avro Bölgesi, ticari gelişmelerden en çok etkilenen bölgelerin başında yer alıyor.
Yeni tarife tehditleri ve Cook'un görevden alınmasının Avrupa endekslerinin yönü üzerinde etkili olması beklenirken, bugün makroekonomik veri tarafında sakin bir takvim izlenecek.
Dün Almanya'da DAX 40 yüzde 0,4, İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,2 ve Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 1,6 düştü. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar yeni işlem gününe satıcılı başladı.
Asya borsaları negatif seyrediyor
Asya borsalarında da tarife tehditlerinin ardından negatif bir seyir izleniyor. Trump'ın Çin'in mıknatıs ihracatına yönelik eleştirileri tekrar ticaret savaşlarının canlanabileceği endişesini yeniden gündeme getirirken, Çin tarafından konuya ilişkin henüz bir yanıt gelmedi.
Analistler, bölge endekslerinde tarifelere yönelik bir süredir devam eden iyimserliklerin Trump'ın açıklamaları sonrası azaldığını belirterek, büyük oranda çözülen tarife anlaşmazlıklarının tekrar gündeme gelmesinin küresel ekonomi ve ticaret açısından riskler barındıracağını söyledi.
Bugün bölgede açıklanan verilere göre Japonya'da temmuz ayına ilişkin hizmet enflasyonu yıllık bazda yüzde 2,9 seviyesinde gelerek, öngörülerin altında gerçekleşti.
Bu gelişmelerle, kapanışa yakın Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,9, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,2, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 0,2 ve Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 0,9 değer kaybetti.
BIST 100 endeksi rekor tazeledi
Dün alış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,93 değer kazanarak 11.477,80 puanla kapanış rekoru tazeledi. Endeks, dün gün içinde ise 11.519,64 puanla rekor seviyeyi gördü.
Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı ağustos vadeli kontrat ise dün akşam seansında normal seans kapanışına göre yüzde 0,23 azalışla 12.744,00 puanda işlem gördü.
Dolar/TL, dün günü yüzde 0,1 artışla 40,9920'den kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında önceki kapanışının yüzde 0,1 üzerinde 41,0150'den işlem görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde sektörel eflasyon beklentileri, yurt dışında ise ABD'de dayanıklı mal siparişleri, konut fiyat endeksi, Richmond Fed imalat sanayi endeksi ve New York Fed tüketici güven endeksinin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 11.500 ve 11.600 seviyelerinin direnç, 11.400 ve 11.300 puanın destek konumunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
10.00 Türkiye, ağustos ayı sektörel enflasyon beklentileri
15.30 ABD, temmuz ayı dayanıklı mal siparişleri
16.00 ABD, haziran ayı konut fiyat endeksi
17.00 ABD, ağustos ayı Richmond Fed imalat sanayi endeksi
17.00 ABD, ağustos ayı New York Fed tüketici güven endeksi
