8 Ekim 2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan “Türkiye-Malezya Serbest Ticaret Anlaşması Çerçevesinde Ticarette Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”, ithalat ve ihracat süreçlerinde yeni yükümlülükler getiriyor.
Menşe Belgelerinde Şüphe Varsa Yeni Sorgulama Süreci
Yönetmeliğe göre, ithalatçı ülke makamları artık menşe belgelerinde şüphe duyulması halinde hem ithalatçıdan hem de ihracatçı ülke makamlarından bilgi talep edebilecek.
Şüpheli görülen belgelerdeki ürünler için fark vergiler teminata alınarak ithalat işlemleri geçici olarak tamamlanabilecek.
Bu kapsamda;
- İthalatçı, gerekli görüldüğünde Ek-5 formunu doldurarak 90 gün içinde ilgili gümrük müdürlüğüne sunmakla yükümlü olacak.
- Belgelerin süresi içinde verilmemesi durumunda fark vergiler tahakkuk ettirilecek ve Gümrük Kanunu’nun 234. maddesi uyarınca ceza uygulanacak.
Yönetmeliğe iki yeni madde eklendi:
- 39/A — İthalatçıdan istenebilecek bilgi ve belgeleri düzenliyor.
- 39/B — Gümrük idaresinin kontrol ve değerlendirme sürecini belirliyor.
Bu maddelerle birlikte;
- Gümrük idaresi, beyan edilen bilgilerle belgeleri kıyaslayarak fiziksel muayene yapabilecek.
- Belgelerin doğruluğu kanıtlanırsa teminatlar iade edilecek,
- Yanlış beyan tespit edilirse fark vergiler tahsil edilip ceza uygulanacak.
Ayrıca, kaçakçılıkla mücadele ve ceza hükümleri de korunarak 5607 ve 5237 sayılı kanunlara atıf yapıldı.
İhracatçı Ülke ile Bilgi Paylaşımı Zorunlu Hale Geldi
Menşe belgelerine ilişkin doğrulama talepleri artık doğrudan Malezya’nın yetkili makamlarına iletilecek.
İthalatçı ülke, belgelerin kopyalarını ve şüphe gerekçelerini açıkça belirterek iade edecek.
Eğer 90 veya 180 gün içinde Malezya makamlarından yanıt alınamazsa, Türkiye’nin tercihli tarife uygulamasını reddetme hakkı olacak.
Yanlış Menşe Beyanına Ağır Yaptırım
Yönetmelikte yapılan değişiklikle, yanlış menşe beyanı durumunda:
- Fark vergiler tahsil edilecek,
- Teminatlar irat kaydedilecek,
- Ayrıca Gümrük Kanunu’nun 234. maddesi uyarınca idari para cezası uygulanacak.
Yönetmelik, 8 Ekim 2025 Çarşamba günü yayımlandığı tarihte yürürlüğe girdi.
Yürütmeden Ticaret Bakanı sorumlu olacak.
