Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) Güvenli İnternet Merkezi yürütücülüğünde, Muş Alparslan Üniversitesi işbirliğiyle yapılan araştırma sonucunda uzman akademik ekip tarafından "Türkiye'deki Ortaokul ve Lise Öğrencilerinin Dijital Oyun Oynama Alışkanlıkları Raporu" hazırlandı.
Rapordan derlenen bilgiye göre, ülkedeki ortaokul ve lise öğrencilerinin dijital oyun oynama alışkanlıklarının belirlenmesine yönelik araştırmaya 11 bin 891'i ortaokul, 8 bin 493'ü lise düzeyinde olmak üzere 20 bin 384 öğrenci katıldı.
Araştırma kapsamında öğrencilerin "dijital oyun", "internet", "sosyal medya" bağımlılıkları ile "mutluluk", "siber zorbalık", "sıkıntı-stres" ve "yalnızlık" durumları incelendi, elde edilen veriler 3 ana başlık altında toplandı.
Birinci bölümde, demografik bulguların yanı sıra öğrencilerin ebeveynlerinin eğitim durumları, teknolojik araç sahiplikleri, hafta sonu ve hafta içi dijital oyun oynama durumları ile oynadıkları oyunların türlerine yer verildi.
İkinci bölümde, veri toplama sürecinde kullanılan ölçeklerden elde edilen sonuçlar özetlendi.
Üçüncü bölümde de dijital oyun bağımlılığı, öğrencilerin dijital oyun bağımlılıklarını etkileyen sosyal medya bağımlılığı, internet bağımlılığı, yalnızlık, mutluluk, siber zorbalık, sıkıntı değişkenleri ekseninde sunuldu.
Çok yönlü çalışma
Araştırmacılarca oluşturulan 11 soruluk veri setiyle "dijital oyun bağımlılığı", "ergenler için internet bağımlılığı", "ergen sosyal medya bağımlılığı", "ergen mutluluk", "siber zorbalık", "ergenlerde sıkıntı-stres" ve "yalnızlık" ölçekleri kullanıldı.
Öğrencilerin ebeveynlerinin eğitim durumu ortaokul ve lise ağırlıklı olarak belirlenirken, öğrenciler arasında mobil telefon sahipliği yüzde 95,49 olarak hesaplandı.
Katılımcı öğrencilerin, evde kaldıkları süre dikkate alındığında, hafta içi günlük yaklaşık 3 saat dijital oyun oynadıkları dikkati çekti. Dijital oyun bağımlılığı "çok riskli" ve "orta derece riskli" düzeyinde olanların oranı yaklaşık yüzde 35 oldu. Bu sonuç, hem lise hem de ortaokul öğrencileri arasında oyun bağımlılığı riskinin varlığını ortaya koydu.
Lise düzeyindeki kız öğrencilerde internet bağımlılığı erkeklerden fazla
Öğrencilerin internet bağımlılığı durumlarına bakıldığında, "çok riskli" ve "orta derece riskli" düzeydekilerin oranı, lise öğrencileri arasında yüzde 31, ortaokul öğrencileri arasında yüzde 20 olarak tespit edildi.
Ortaokul düzeyinde kız ve erkek öğrenciler arasında internet bağımlılık riski benzerlik gösterirken, lise düzeyinde kız öğrencilerin internet bağımlılığı riskinin erkeklere göre daha yüksek olduğu belirlendi.
Sosyal medya bağımlılığı durumları incelendiğinde ise "çok" ve "orta derece" bağımlılık riski oranı, liseli gençlerde yüzde 50, ortaokul öğrencilerinde ise yüzde 35 olarak tespit edildi.
Öğrencilerin yüzde 10'u siber zorbalığa maruz kalıyor
Araştırma, öğrencilerin yüzde 10'unun orta derecede de olsa siber zorbalığa maruz kaldıklarını ortaya koydu. Bu sonuç, siber zorbalığın düşük dereceli olgularının daha yaygın olduğunu göstermesi açısından önem taşıyor.
Araştırmada, lise öğrencilerinin ortaokul öğrencilerine göre daha yüksek sıkıntı düzeyine sahip oldukları, hem lise hem de ortaokul düzeyindeki öğrencilerin azımsanmayacak oranda yalnızlık duygusu yaşadıkları belirlendi.
