Sınav kaygısı, aile ve sistem baskısının yanı sıra sosyal medyanın yoğun etkisi, gençlerin ruh sağlığını olumsuz etkiliyor. Uzmanlar, bu durumun geleceğimizi tehdit ettiğini ve çözüm için ortak akılla hareket edilmesi gerektiğini vurguluyor.
Akademik Başarı Baskısı ve Sınav Kaygısı
Türkiye’de eğitim sistemi, özellikle üniversiteye giriş sınavları odaklı ilerliyor. Lise öğrencileri, hayatlarının en kritik döneminde kendilerini “başarısız olmama” kaygısı içinde buluyor. Bu durumun kaynağında, ailelerin yüksek beklentileri ve rekabetçi ortam bulunuyor. Psikologlar, sınav kaygısının odaklanma sorunları, uykusuzluk, panik atak ve depresyon gibi ciddi ruh sağlığı problemlerine yol açtığını belirtiyor.
Sosyal Medyanın İki Yüzü
Gençlerin psikolojisi üzerindeki diğer bir büyük baskı kaynağı ise sosyal medya. Instagram, TikTok ve YouTube gibi platformlarda gençler, “mükemmel hayatlar”, “başarılı öğrenciler” ve “popülerlik” gibi kavramlarla sürekli karşı karşıya kalıyor. Bu durum, gerçek yaşamla sosyal medyada gördükleri arasında kopukluk yaratarak öz güven kaybına ve kaygıya neden oluyor.
Boğaziçi Üniversitesi Sosyoloji Bölümü öğretim üyesi Doç. Ahmet Demir, “Sosyal medya, gençlerin kendilerini başkalarıyla kıyaslamasına neden oluyor. Bu da psikolojik baskıyı artırıyor. Sosyal medya bilinçli kullanılmalı ve gençlere bu konuda eğitim verilmeli,” ifadelerini kullanıyor.
Aile ve Sistem Baskısının Rolü
Birçok öğrenci, ailelerinin yüksek beklentileri nedeniyle kendilerini yetersiz hissediyor. “Sen yapamazsan kim yapacak?”, “Başarı için her şeyi göze almalısın” gibi cümleler, gençlerin üzerindeki baskıyı büyütüyor. Ayrıca eğitim sistemindeki yoğun müfredat ve sınav odaklı yapı, öğrencilerin sosyal hayatlarını kısıtlayarak psikolojik yükü artırıyor.
Öğrencilerle yapılan görüşmelerde, birçok genç aile baskısı nedeniyle duygularını paylaşmakta zorlandıklarını ve destek bulamadıklarını ifade ediyor. Bu da izolasyon hissini artırıyor.
Çözüm Yolları ve Uzman Önerileri
Uzmanlar, gençlerin ruh sağlığının korunması için şu önerilerde bulunuyor:
-
Ailelerin beklentilerini gerçekçi seviyelerde tutması
-
Eğitim kurumlarının psikolojik danışmanlık hizmetlerini yaygınlaştırması
-
Sosyal medya okuryazarlığı eğitimlerinin müfredata dahil edilmesi
-
Gençlerin duygularını ifade edebilecekleri ortamların oluşturulması
-
Sınav başarısının tek ölçüt olmadığı konusunda toplumsal farkındalık yaratılması
